وقتی کمیته امداد هست، چرا به خیریه‌ها کمک کنیم؟!

وقتی کمیته امداد هست، چرا همسادگی؟!

ممکن است درباره‌ی فعالیت‌های مؤسسات خیریه (حتی قانونی و مجوزدار) سؤال و ابهامی در ذهن بسیاری از افراد باشد، با این مضمون که چرا باید به مؤسسات خیریه کمک کرد، در حالی که سازمان‌ها و نهادهای بسیار بزرگ‌تری مانند کمیته امداد امام خمینی (ره)، هلال احمر و… در کشور وجود دارد؟

این سؤال در پس خود این نگاه عمومی را به یاد می‌آورد که اصولاً چرا باید هر کسی در هر جایی، خودش را فردی نیکوکار معرفی کند و از مردم دریافت کمک نقدی یا غیرنقدی کند؟

در سال‌های اخیر ما با این پدیده مواجه شده‌ایم که در صفحات و کانال‌های مجازی، افراد حقیقی زیادی به هر بهانه‌ای از جمله اتفاقات ناگوار مانند سیل و زلزله و… از دنبال کنندگانشان درخواست واریز پول می‌کنند و این ادعا را دارند که این مبالغ را تماماً در امور خیریه صرف خواهند کرد.

در این بین با مواردی نیز مواجه شده‌ایم که از احساسات خیرخواهانه و انسانی مردم سوء استفاده کرده‌اند و مبالغ دریافت شده، نه تنها صرف امور خیریه نشده که سر از جاهای نامعلومی درآورده است. حتی این مسئله در مورد افراد مشهور (اصطلاحاً سلبریتی‌ها) در قضیه‌ی زلزله کرمانشاه نیز به وجود آمد و به اعتماد عمومی خدشه وارد کرد. اگر از افراد عادی جامعه خیانت در امانت دیده شود، قابل اغماض‌تر است تا این‌که فلان بازیگر و خواننده‌ی مشهور، مبالغ میلیونی یا میلیاردی از مردم طلب کند و در نهایت مشخص شود که آن مبالغ به دلیل بدهی بانکی، از حساب او کسر شده و ریالی از آن به سمت کرمانشاه و مردم آن نرفته است.

تقسیم بندی کار خیر

پس اصل سؤال کاملاً قابل طرح است و به عنوان یک مطالبه‌ی عمومی مطرح می‌شود. برای روشن‌تر شدن موضوع، مسئله را به این صورت بیان می‌کنیم که در زمینه‌ی انجام کارهای خیریه با سه گروه مواجه هستیم:

گروه اول: افراد حقیقی معمولی یا افراد مشهور که بدون مجوز از مردم پول دریافت می‌کنند.

گروه دوم: مؤسسات خیریه مجوز دار.

گروه سوم: سازمان‌های بزرگ مانند کمیته امداد، هلال احمر، بهزیستی و…

در مورد گروه اول باید گفت در بین آن‌ها گرچه افرادی سالم و نیکوکار وجود دارند که واقعاً مبالغ دریافتی از مردم را صرف کارهای نیکوکارانه می‌کنند؛ اما در مجموع، این روش قابل توصیه‌ی عمومی نیست. چرا که به راحتی نمی‌توان فرد مطمئن و مورد اعتماد برای سپردن وجوه خیریه را پیدا کرد.

پس به طور کلی روش اول نقض می‌شود؛ اما سؤال اصلی این‌جا است: ما با دو گروه مؤسسه خیریه مواجه هستیم که هر دو فعالیت رسمی و قانونی دارند؛ ولی یک گروه در اشل کوچک‌تر فعالیت می‌کند و دومی در محدوده‌ی بسیار وسیع‌تر؛ در این حالت و با وجود این سازمان‌های بزرگ، چرا باید به مؤسسات خیریه‌ی کوچک‌تر کمک مالی کرد؟!

تفاوت‌های سازمان‌های دولتی و مؤسسات خیریه خصوصی

بدیهی است که مجموعه «همسادگی» در گروه دوم جای می‌گیرد و در ادامه به این خواهیم پرداخت که چرا ما فعالیت خیریه انجام می‌دهیم. در این مورد، چند نکته را باید در نظر داشت:

نکته اول: سازمان‌های بزرگ (کمیته امداد و…) برای تحت پوشش گرفتن افراد نیازمند، قوانین خاصی دارند که همین نکته باعث می‌شود بسیاری از مددجویان، در دایره‌ی خدمات امدادرسانی آن‌ها قرار نگیرند و عملاً کمکی به آن‌ها انجام نشود. مثلاً ممکن است خانواده‌ای نیازمند، پدری آسیب دیده یا از کار افتاده داشته باشد که زیر ۶۰ سال سن دارد؛ به دلیل همین محدودیت سنّی، ممکن است تحت پوشش سازمان‌های بزرگ قرار نگیرند.

نکته دوم: بعضی از خانواده‌ها نیازمند هستند؛ ولی به دلیل رعایت برخی مسائل در جمع همسایه و خویشاوندان، به اصطلاح صورت خودشان را با سیلی سرخ نگه می‌دارند و حاضر نمی‌شوند به صورت رسمی تحت پوشش نهادهای خیریه‌ی بزرگ قرار بگیرند. متأسفانه به دلیل وجود فقر فرهنگی، برخی از افراد، این گونه خانواده‌ها را مورد تمسخر قرار می‌دهند. در این موارد، مؤسسات خیریه‌ی گروه دوم، با ترفندهای بهتری می‌توانند امدادرسانی را انجام دهند.

نکته سوم: زمانی که به یک نهاد بزرگ مانند کمیته‌ی امداد امام خمینی، کمک مالی می‌کنید؛ در نهایت با گزارش‌های کلی مواجه می‌شوید؛ این‌که در سال گذشته چه فعالیت‌هایی انجام گرفته و به چه تعداد افراد، کمک رسانی انجام شده و… اما گاهی اوقات ما می‌خواهیم نتیجه‌ی کمکمان را به صورت جزئی‌تر و موردی ببینیم. مثلاً با گزارش فعالیت «همسادگی» شما به صورت روشن، می‌بینید پولی که واریز کرده‌اید دقیقاً صرف چه کاری شده است. گرچه بین این دو از نظر نفس کار خیر، تفاوتی وجود ندارد؛ اما مورد دوم کاملاً احساسی‌تر است و انرژی بیش‌تری به فرد نیکوکار می‌دهد.

نکته چهارم: بعضی از سازمان‌های بزرگ به دلیل این‌که کادر اجرایی و کارمندان زیادی دارند؛ ممکن است بخشی از کمک‌های مردمی را صرف پرداخت حقوق به کارمندان خود کنند. البته به این موضوع اشکالی وارد نیست؛ چرا که سازمان و مؤسسه‌ی خیریه مانند هر نهاد دیگر نیاز به تشکیلات و به کارگیری افراد خبره دارد و نمی‌توان توقع داشت همه‌ی افراد به صورت رایگان در آن فعالیت کنند. اما در مؤسسات خیریه‌ی گروه دوم، چنین مسئله‌ای یا وجود ندارد یا کمتر دیده می‌شود. ضمن این که در بسیاری از موارد، این مؤسسات سعی می‌کنند حتی با عوامل اجرایی بیرونی نیز چانه بزنند تا تخفیف بگیرند و کمک‌های مردم بیش‌تر صرف خود کار خیر شود. مثلاً طبیعی است که وقتی گروه همسادگی در حال ساخت یک سرویس بهداشتی برای خانواده‌ی نیازمند باشد، یا از لوله‌کش و کاشی‌کار و … خیّر استفاده کند که حاضر باشند به صورت رایگان آن کار را انجام دهند و یا این‌که تا جای ممکن از آن‌ها بخواهد تا دستمزد کمتری بگیرند.

نکته پنجم: درست است که مؤسسات بزرگ دولتی، می‌توانند کارهای خیر را به صورت سازمان‌یافته‌تر انجام دهند؛ ولی ما نمی‌توانیم صرفاً به کارهای ریشه‌ای و بنیادی اکتفا کنیم. بدیهی است که یاد دادن ماهی‌گیری کار بهتری است تا این‌که مستقیم به فرد ماهی بدهیم؛ اما در بسیاری از موارد ما با شرایط اضطراری مواجه هستیم که باید در لحظه، راه حلی برای رفع مشکل پیدا شود. مثلاً وقتی خانواده‌ای سال‌هاست از داشتن یک آبگرمکن ساده محروم است؛ تا کی باید صبر کنند تا فردی از افراد این خانواده در زمینه‌ای آموزش ببیند و مهارت کسب کند تا بتواند روزی شغلی برای خود دست و پا کند و این خانواده را از فقر نجات دهد و پس از سال‌ها بتوانند با خرید آبگرمکن، استفاده از آب گرم را تجربه کنند؟!

زنجیره کمک رسانی

با در نظر گرفتن مجموع این موارد، به این نتیجه می‌رسیم که گرچه وجود کمیته امداد، هلال احمر، بهزیستی و… برای کشور لازم و ضروری است و به هیچ وجه نباید تلاش و اقدامات اثربخش آن‌ها را در طول سال‌ها، نادیده گرفت؛ اما صرفاً با وجود این مجموعه‌ها، نمی‌توان به فقرزدایی کامل امیدوار بود و نیاز به همت و تلاش بزرگ‌تری داریم و آن ورود مردم به این مسئله است. مردم می‌توانند با طی کردن مراحل قانونی، در قالب مؤسسات خیریه، وارد کار شوند و هر کدام برای حل گوشه‌ای از این مشکل بزرگ تلاش کنند. همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید برای رفع مشکل فقر، ما به زنجیره‌ی کمک‌رسانی نیاز داریم نه فقط چند مؤسسه‌ی محدود و این زنجیره با حضور و یاری مردم (چه از طریق کمک‌رسانی و چه از طریق حضور مستقیم و اجرایی در نهادهای خیریه) انجام می‌شود.

 

برچسب‌های کلیدی: چرایی کمک به موسسات خیریه، فرق کمیته امداد و موسسات کوچک‌تر، مؤسسات خیریه خصوصی، آیا باید به خیریه‌ها اعتماد کرد، زنجیره کمک به مردم، مزایای وجود خیره های خصوصی، مؤسسات نیکوکاری مجوزدار، کمیته امداد و هلال احمر بهتره یا خیریه‌ها، بایدها و نبایدها در مورد کمک به واحدهای خیریه در کشور